Als ondernemer voor de inkomstenbelasting: niet
Als je ondernemer bent voor de inkomstenbelasting, heb je diverse fiscale voordelen, zoals de mkb-winstvrijstelling en de zelfstandigenaftrek. Dat telt vaak op tot duizenden euro’s netto voordeel. Maar hier zitten wel voorwaarden aan: je moet mimimaal 1225 uur per jaar in je onderneming stoppen en je moet die onderneming ‘voor eigen rekening en risico’ runnen.
Als je al je opdrachten via de coöperatie laat lopen, dek je daarmee een deel van het risico af, bijvoorbeeld voor claims die je achteraf van klanten krijgt. Hier kun je uitgebreid over discussiëren, en dat hebben wij in 2017 en 2018 dan ook met de belastingdienst gedaan. Dit heeft geleid tot een DBA modelovereenkomst voor coöperaties, die wij nu voor al onze ondernemerscoöperaties als ledenovereenkomst gebruiken. De essentie van deze overeenkomst is dat het werk dat je via de coöperatie doet meetelt voor je winst uit onderneming, mits je op basis van het werk dat je buiten de coöperatie om doet, ook als ondernemer aangemerkt kunt worden.
Hier zit dus de belangrijkste beperking: buiten de coöperatie om zul je substantieel werk moeten doen, vaak voor verschillende opdrachtgevers, tegen marktconforme condities. Een paar facturen via je mede-leden of via een tweede of derde coöperatie sturen werkt dus niet. Als ondernemer voor de inkomstenbelasting is full-time werken voor de coöperatie dus niet mogelijk.
Vanuit je eigen BV: vermindert risico’s
Je kunt in dienst gaan bij je eigen (holding) BV. Je bent dan geen ondernemer meer voor de inkomstenbelasting en je loopt in elk geval geen risico met betrekking tot enige ondernemersaftrek: hier maak je namelijk geen gebruik van. Je keert jezelf een DGA-salaris uit van 47.000 euro of meer, het exacte bedrag zul je op basis van je persoonlijke situatie met je accountant of fiscalist moeten afstemmen.
Wel blijft er een (klein) risico met betrekking tot je zelfstandigheid. Als je (vrijwel) full-time via de coöperatie werkt, kan de belastingdienst stellen dat je een (fictief) dienstverband bij de coöperatie hebt. In dat geval wordt niet alleen je DGA-salaris met de sinds 2020 gebruikelijke 37,35% belast, maar alles boven de 68.505 euro zelfs met 49,5%, in plaats van effectief circa 38,5% bij winstuitkeringen via je BV. In je eigen BV ben je niet ‘ondergeschikt’, en hoef je dus geen premies werknemersverzekering af te dragen. In een coöperatie met verschillende leden kun je dat wel zijn, daar kunnen anderen besluiten om jou te ontslaan.
Voor zover wij weten is hier m.b.t. coöperaties nog geen jurisprudentie over. Het belangrijkste criterium voor het al dan niet hebben van een fictief dienstverband is de zelfstandigheid van de persoon in kwestie. Voor de meeste coöperaties die wij oprichten lijkt er een hoge mate van vrijheid in de uitvoering van het werk te zijn en heb je als lid ook de mogelijkheid om opdrachten te weigeren. Maar we weten dus niet of de belastingdienst hier ooit een punt van zal maken.
Voor coöperaties met maar een paar leden kan het verstandig zijn om elk van die leden bestuurder te maken. Volgens de regeling aanwijzing directeur-grootaandeelhouder (of de beter leesbare vertaling in het Handboek loonheffingen) hoeven werknemerspremies ook niet te worden afgedragen voor bestuurders die allemaal een gelijk aandeel hebben. Bij een coöperatie zou dit neerkomen op een gelijkwaardig lidmaatschap. Dit neemt in elk geval het risico van de premiebetaling weg.
In dienst bij je eigen coöperatie: veilige keuze
Als je in dienst gaat bij de eigen coöperatie dan heb je geen grote fiscale voordelen, maar wel zekerheid over je eigen situatie. Alhoewel je een vast basissalaris krijgt, kun je jezelf zeker een ondernemer voelen, aangezien je ook deelt in de winst van de coöperatie.
Je heb hier verschillende mogelijkheden is: de statuten van jullie coöperatie kunnen regelen dat iedereen met een (vast) dienstverband ook lid kan worden van de coöperatie (een werknemerscoöperatie), of alleen werknemers die zich inkopen (dan is het meer een investeringscoöperatie).
De winst die de coöperatie uitkeert wordt voor de werknemers gezien als extra inkomsten uit het dienstverband, en dus met het uitgekeerde salaris samen progressief belast.
Voor de leden die een aanmerkelijk belang hebben, bijvoorbeeld als je minder dan 20 leden hebt, geldt dat ze een gebruikelijk loon moeten ontvangen. Het standaard bedrag hiervoor is 48.000 euro per jaar, maar als het CAO-loon voor een bepaalde functie duidelijk lager is, kun je bij de belastingdienst een verzoek doen om dit loon aan te mogen houden.
Meer informatie?
In veel gevallen moet je echt kijken naar de specifieke situatie van de coöperatie en de leden om tot de beste oplossing te komen. Neem gerust contact op met één van onze specialisten.
