Governance check voor middelgrote organisaties

Nederland kent circa 40.000 verenigingen of stichtingen, en daarnaast zo’n 2500 coöperaties, die met zeer verschillende doelstellingen zijn opgericht. Zodra je organisatie groeit, komt er meer afstand tussen bestuur en de uitvoering. En zeker bij een wat oudere organisatie kan door interne problemen de oorspronkelijke doelstelling soms uit het oog raken. Dan is het goed om te kijken hoe jullie besturing is ingericht. Sluit de besturing van die zelfstandige rechtspersonen aan op de taak die ze vervullen?

Inhoudsopgave

Stichting: niet democratisch, wel stabiel

Veel zorginstellingen, kunst- en cultuurinstellingen, maatschappelijk werk organisaties en scholen zijn vormgegeven als stichting. In veel gevallen is er een bestuur waarbij de leden die blijven zitten een vervanger benoemen voor het vertrekkende bestuurslid. Of er is een raad van toezicht die een (uitvoerend) bestuurder benoemt, maar op dezelfde manier vacatures opvult.

De leden van het bestuur(of de raad van toezicht) benoemen de eigen opvolgers. Dat verkleint de diversiteit en de kans dat afwijkende meningen worden binnengelaten. De doelgroep van de organisatie heeft geen invloed op de samenstelling van het bestuuren de keuzes die het bestuur en de directie maken.

Vereniging en coöperatie: informatie is macht

Ineen vereniging of coöperatie (een vereniging met een bedrijf) zijn de leden de eigenaar van de organisatie en zij bewaken de relatie met de doelstelling en de doelgroep. De algemene ledenvergadering bepaalt ieder jaar welke belangrijke keuzes gemaakt worden en wie het bestuur vormen.

Meestal kiezen de leden uit hun groep leden die namens hen de bestuurstaken gaan uitvoeren. Als de vereniging heel veel leden heeft is er een ledenraad die namens de leden het bestuur kiest en de belangrijkste beslissingen neemt.

Het bestuur moet duidelijke plannen makenen toestemming krijgen van de algemene ledenvergadering om die plannen te gaan uitvoeren. De vereniging blijft levendig met actieve betrokken leden als de informatie open en toegankelijk is voor iedereen. Hier ligt wel het gevaar van onbalans in informatie. Het bestuur zal meer betrokken zijn, kent meer details, en de ledenvergadering of ledenraad is afhankelijk van de informatie die zij krijgt, of die individuele leden zelf weten te vergaren.

Governance check legt zaken bloot

Een governance check geeft inzicht in de eventuele risico’s en wat er minimaal nodig is voor een duurzame en (financieel) gezonde samenwerking. De check bestaat uit twee delen:

  • Een beoordeling van de statuten, huishoudelijk reglement en belangrijke overeenkomsten over financiering en verantwoording.
  • Gesprekken met de belangrijkste stakeholders over hun daadwerkelijke betrokkenheid, informatievoorziening en de werkwijzen in de praktijk.

Eventuele risico’s worden geclassificeerd en we dragen mogelijke oplossingen aan waar nodig. We zijn praktisch ingesteld en geven eenvoudige, doelgerichte en passende adviezen over de organisatiestructuur, de verdeling van taken en bevoegdheden en eventueel de financiële vertaling daarvan. Hierbij bouwen we op internationaal bewezen methodieken en principes.

Heb je vragen of wil je een afspraak maken?