Wettelijke bepalingen over de besturing van een coöperatie
De wet die over verenigingen en coöperaties gaat schrijft voor dat elk lid tenminste één stem moet hebben in de algemene ledenvergadering. In de basis mag iedereen dus meepraten en meebeslissen. Maar hoe doe je dat bij coöperaties met een groot aantal leden, bijvoorbeeld meer dan 100? In dat geval kun je werken met een ledenraad.
Ledenraad als vertegenwoordiging van de leden
Een ledenraad is een vertegenwoordiging van de leden. De vertegenwoordigers moeten dan wel uit de leden en door de leden gekozen zijn. Op die manier blijft het democratische karakter van de coöperatie behouden.
De wet schrijft niet voor hoe die ledenraad ingericht moet zijn. Je kunt ervoor kiezen om sommige leden direct deel te maken van de ledenraad, en andere leden alleen via een gezamenlijke vertegenwoordiger invloed te geven.
Bepalingen voor in de statuten
In de statuten kun je kaders vastleggen voor de verkiezing van die vertegenwoordigers. Hieronder staat een voor de hand liggende oplossing:
- De statuten bepalen hoeveel gekozen vertegenwoordigers er zijn. Dit hoeft niet een hard aantal te zijn, het kan bijvoorbeeld ook het aantal provincies zijn waarin de coöperatie actief is, of het aantal leden gedeeld door 100.
- Leden kunnen zich kandidaat stellen voor vacatures in de ledenraad. Als er minder leden zijn dan vacatures of evenveel dan zijn deze leden automatisch gekozen.
- Als er meer kandidaten dan plaatsen zijn dan zijn er verkiezingen. Dit kun je voor alle vacatures gezamenlijk doen, maar ook bijvoorbeeld per regio of vakgebied. De kandidaten met de meeste stemmen worden gekozen.
Een ledenraad kan een rooster van aftreden hebben en een maximale zittingstermijn voor de gekozen vertegenwoordigers. Zo voorkom je dat mensen er jaren in blijven zitten, of dat bij verkiezingen de hele ledenraad opeens uit andere gezichten bestaat.
Optie: meer zeggenschap voor bepaalde leden
Over het algemeen adviseren wij een coöperatie zo democratisch mogelijk te maken. Maar soms is het nuttig dat bepaalde leden of groepen (tijdelijk) de overhand hebben. Dat is ook te regelen, bijvoorbeeld door te spelen met de hoeveelheid gekozen vertegenwoordigers in de ledenraad versus leden die er direct in komen, of met de stemverhoudingen. Vraag onze adviseurs naar de opties en hun advies.
