Coöperatie fiscaal: BTW, Winstbelasting en verlengstukwinst

Een coöperatie krijgt net als elke andere rechtsvorm te maken met de belastingdienst. Dit hoeft niet ingewikkeld te zijn. De belangrijkste aspecten staan hieronder toegelicht.

In dit artikel

De coöperatie en de belasting

De coöperatie wordt door de belastingdienst gezien als een rechtspersoon vergelijkbaar met de BV. Er zijn in de belastingswetgeving ook maar een paar uitzonderingen voor de coöperatie. Dit is onder andere de verlengstukwinst en het feit dat de coöperatie geen dividendbelasting hoeft af te dragen. Beide uitzonderingen worden verderop besproken.

De coöperatie moet toegevoegde waarde hebben

Als je de coöperatie tussen jezelf en de opdrachtgever zet, bijvoorbeeld om risico’s te beperken of om te zorgen dat je opdrachtgever één factuur van jou en je samenwerkingspartners krijgt, dan kun je niet je vergoeding zonder opslag ‘doorfactureren’ naar je opdrachtgever. De coöperatie moet volgens de fiscus daar een marge tussen zetten, anders zijn de transacties niet marktconform.

De hoogte van deze marge hangt af van de taken die jullie gezamenlijk met de coöperatie uitvoeren en kan variëren van enkele tot tientallen procenten.

Om een maximum percentage te bepalen kun je kijken naar de marges die detacheringbureaus op de doorverhuur van medewerkers zetten. Dit loopt op tot 30%. Detacheringbureaus hebben een merknaam, doen de marketing en acquisitie (met een netwerk van accountmanagers die ze in dienst hebben), bieden de zekerheid van een vervanger bij ziekte en een gezamenlijke factuur voor de inzet van verschillende medewerkers.

Ook kun je iets zeggen over een minimumpercentage. Veel grote bedrijven als KPN en IBM willen wel zaken doen met zzp’ers, maar alleen via een tussenbedrijf die de uren bijhoudt en centraal factureert. De zzp’er doet dan zelf zijn marketing en acquisitie. Zo’n tussenbedrijf lijkt dan meer op de rol die de coöperatie heeft. Onderstaand vind je een overzicht van tarieven voor zover deze bij ons bekend zijn.

TussenbedrijfWebsite Indicatie 
HeadFirsthttps://www.headfirst.nl/€ 2,50 per uur
IT-staffinghttp://www.it-staffing.nl/€ 2,50 per uur
Amoria Bondhttp://www.amoriabond.com/nl/15%
Harvey Nashhttp://www.harveynash.com/nl/ 8%

Vennootschapsbelasting (vpb) en verlengstukwinst

Coöperaties en BV’s zijn ook belastingplichtig voor de vennootschapsbelasting. Het lage tarief in de vennootschapsbelasting (Vpb) is vanaf 2023 verlaagd van € 395.000 winst naar € 200.000. Het lage tarief van 15% gaat in 2023 omhoog naar 19%. Bedrijven met een winst vanaf € 200.000 betalen vanaf 1 januari 2023 het hoge tarief van 25,8%.

Bij een coöperatie is er een extra mogelijkheid ten opzichte van een BV: toepassing van de zogenaamde verlengstukwinst. Verlengstukwinst is de door de coöperatie gemaakte winst, die wordt veroorzaakt door het samenvoegen van de activiteiten van de leden van de coöperatie. De winst die je via de coöperatie krijgt wordt als het ‘verlengstuk’ van je reguliere ondernemersactiviteiten.

De basis van de verlengstukwinst is geregeld in de Wet Vpb, in artikel 9 lid 1 g en lid 2. Dit is een vrij ingewikkeld artikel, omdat het zowel voor ondernemerscoöperaties als inkoopcoöperaties is geschreven. Het artikel definieert over welk stuk van je winst je geen vennootschapsbelasting hoeft te betalen.

Vertaald naar een ondernemerscoöperaties is het bedrag waar in dit lid over gesproken wordt een deel van de in het (boek)jaar genoten winst van de coöperatie. Dit deel (percentage) wordt bepaald door de kosten van de prestaties van de leden te delen door de totale kosten van de coöperatie. Daar mag je 2.269 euro bij optellen, voor zover je dan niet uitkomt boven de oorspronkelijke winst. Bij de prestaties van de leden mag je alleen meenemen wat ze zelf in hun eigen onderneming hebben voortgebracht.

Als je vanuit een eenmanszaak of vof werkt, dan hoeft de coöperatie over deze winst geen vennootschapsbelasting te betalen. Je winstuitkering wordt dan bij jou belast in box 1. Afhankelijk van je inkomen en de AOW leeftijd nog niet hebt betaal je in 2023 dan 36,93% (tot € 73.031 belastbaar inkomen) of 49,50% (vanaf € 73.031 belastbaar inkomen) belasting over, al dan niet na aftrek van 14% MKB winstvrijstelling.

Deelnemingsvrijstelling bij de coöperatie

Als je vanuit een BV werkt en lid bent van de coöperatie dan geldt dit ‘verlengstukwinstprincipe’ niet, maar je kunt wel gebruik maken van de zogenaamde deelnemingsvrijstelling. Dat betekent dat de winst van de coöperatie waarover je al vennootschapsbelasting hebt betaald, niet nog een keer wordt belast bij de BV waar deze winst naar toe gaat. We hebben dit uitgebreid beschreven in ons fiscaal adviesrapport.

Ledenkapitaal bij een coöperatie

Bij coöperaties waar aanzienlijke investeringen in zitten is er vaak sprake van ledenrekeningen of worden certificaten uitgegeven. Dit kapitaal is niet opeisbaar, of hoogstens als het lidmaatschap wordt opgezegd. Ledenkapitaal of certificaten wordt in de regel net zo behandeld als kapitaalinbreng in een BV.

Winstuitkering en dividendbelasting: fiscaal voordeel?

In tegenstelling tot een BV is een coöperatie meestal niet verplicht om dividendbelasting af te dragen. Voor winstuitkeringen aan leden in Nederland is dat administratief vooral handig, aangezien de dividendbelasting een voorheffing is en met andere belastingen verrekend kan worden, zoals de vennootschapsbelasting of de vermogensredementsheffing.

Als je buitenlandse leden hebt dan kan dit een voordeel zijn, vooral als de winst uit de coöperatie in hun land niet of minder dan 15% belast wordt. Of als er geen belastingverdrag is. Mocht het echter zo zijn dat de coöperatie voor dit doel lijkt te zijn opgezet, of dat de coöperatie zijn winst alleen verkrijgt uit andere rechtspersonen, dan geldt de dividendbelasting alsnog.

BTW

Als je een vof, maatschap of rechtspersoon zoals een coöperatie of BV inschrijft bij de Kamer van Koophandel, dan geeft de Kamer dit door aan Belastingdienst. Je krijgt dan vaak in eerst alleen een BTW-nummer. Omdat je ‘deelneemt aan het economisch verkeer’ moet je BTW berekenen, verrekenen en afdragen. Voor coöperaties en BV’s is er geen kleine ondernemersregeling zoals die wel geldt voor eenmanszaken, maatschappen en vennootschappen onder firma.

De coöperatie is in de meeste gevallen BTW-plichtig. Aan de klanten wordt inclusief BTW gefactureerd, en ook de ondernemers factureren aan de coöperatie inclusief de BTW. Doordat er weinig winst wordt gemaakt hoeft per saldo ook weinig BTW te worden afgedragen. De winst zelf kan bijvoorbeeld naar rato van het gefactureerde werk over de leden verdeeld worden. Het verdelingsprincipe kun je regelen in de statuten van de coöperatie.

Ondernemer blijven voor de inkomstenbelasting in een coöperatie

Ongeacht deze regelingen, die voor de coöperatie zelf gelden, is voor de leden van belang of zij zelf nog steeds als ondernemer worden aangemerkt door de belastingdienst. Deze kwalificatie “ondernemer” is een voorwaarde om een VAR-WUO (winst uit onderneming) te krijgen. Daarnaast geeft het ondernemerschap recht op de MKB-vrijstelling en in combinatie met het urencriterium (dat je minimaal 1.225 uur in je onderneming steekt) recht op de ondernemersaftrek.

Naast de coöperatie moet je nog wel andere opdrachtgevers hebben en voldoen aan de overige criteria om door de belastingdienst als ondernemer te worden aangemerkt. Anders worden de inkomsten uit de facturen die je aan de coöperatie stuurt aangemerkt als ‘resultaat uit overige werkzaamheden’. Een concreet percentage geeft de belastingdienst niet, maar meer dan driekwart (75%) van de omzet mag het in elk geval niet zijn. Dan loop je kans om de kwalificatie als ondernemer kwijt, met bijbehorende aftrek, die in de duizenden euro’s loopt.

Als je vanuit een BV werkt, die lid wordt van de coöperatie, is dit probleem er niet. Wel moet je voldoende zelfstandig werken om niet onder de wet DBA als werknemer te worden aangemerkt.

Het totaal aan belastingen verandert over het algemeen niet als je via een coöperatie gaat werken.

De Coöperatie expert heeft een modelovereenkomst ontwikkelt voor de werkzaamheden die de leden van een coöperatie voor de coöperatie verrichten. Deze modelovereenkomst is beoordeeld door de belastingdienst en voorzien van een modelnummer. Als je volgens de richtlijnen van deze overeenkomst en de bijgaande beoordeling werkt, worden je werkzaamheden niet als een fictief dienstverband aangemerkt en kun je gebruik blijven maken van de ondernemersaftrek.

Accountants, fiscalisten en boekhoudkantoren

Vaak heeft je accountant, fiscalist of boekhouder nog weinig ervaring met de coöperatie. Dat hoeft geen probleem te zijn. Afgezien van de verlengstukwinst wordt een coöperatie belastingtechnisch net zo behandeld als een BV. In ons fiscaal adviesrapport leggen wij de verschillen uitgebreid uit. De belangrijkste voordelen van een coöperatie vind je ook hier. Mocht je hierover nog specifieke zaken hebben, neem dan gerust met ons contact op.

Direct contact met een adviseur?

Deel dit artikel