Verschil tussen een vereniging, stichting of coöperatie zonder winstoogmerk.

In dit artikel

Keuze van de rechtsvorm voor een maatschappelijke samenwerking

Je hebt een plan en je wilt verandering realiseren in je omgeving of in de wereld. Je bent al met meer mensen en het initiatief moet gaan groeien. Hoe organiseer je dat? En welke rechtsvorm hoort daarbij?

Drie rechtsvormen liggen dan voor de hand: de vereniging, de stichting en de coöperatie. De keuze die je maakt hangt vooral af van twee aspecten: het hebben van een economisch belang en de besluitvorming. De bijgaande figuur geeft dat weer.

Economisch belang

Welk belang hebben de betrokkenen bij de organisatie? Is er een contributie die voor alle betrokkenen gelijk is en waarmee activiteiten worden gefinancierd? Bijvoorbeeld voor het behoud van natuur of de jaarlijkse feestdag in het dorp. Of worden er ook diensten of goederen verhandeld met de deelnemende particulieren, bedrijven of instellingen? Denk hierbij aan elektriciteit, zorg, beveiliging of vastgoed.

In het eerste geval is er vooral een persoonlijk belang en lijkt een vereniging of stichting meer voor de hand te liggen. In het laatste geval is er sprake van economisch belang. Dan is een coöperatie de aangewezen vorm.

Besluitvorming

Wie mogen er meebeslissen over het beleid? Als dit een klein, stabiel groepje moet zijn, dan ligt een stichting voor de hand. Stichtingbestuurders benoemen elkaar en hoeven verder geen verantwoording af te leggen.

Als jullie een democratische structuur willen waarin alle betrokkenen mee kunnen praten, dan is een vereniging of coöperatie beter. De algemene ledenvergadering benoemt dan het bestuur en neemt een aantal belangrijke besluiten, zoals het vaststellen van de begroting. En mee mogen beslissen creëert ook betrokkenheid.

Verschil vereniging en stichting

Bij een vereniging beslissen de leden, en in principe iedereen die zich aan wil sluiten kan lid worden. De leden kiezen het bestuur, dat de lopende zaken regelt. Bij een stichting is er alleen maar een bestuur, en dat bestaat vaak maar uit een paar mensen. Als er een bestuurder weg gaat, kiezen de overgebleven leden een  nieuwe bestuurder. 

Spelregels voor in de statuten

De twee bovenstaande aspecten geven vaak al een goede indicatie voor de beste rechtsvorm. Vervolgens moeten de statuten worden opgesteld met de verdere ‘spelregels’. Hierbij spelen vragen als:

  • Wie mogen er (bestuurs)lid worden?
  • Heeft iedereen evenveel stemrecht?
  • Hoe gaan de financiële stromen lopen?
  • Is één rechtspersoon voldoende of is het helderder om er meer op te richten?
  • Wie mogen verplichtingen aangaan?
  • Moeten bepaalde initiatiefnemers of donoren een vetorecht of extra stem hebben?

Onze experts kunnen helpen bij het bepalen van de juiste rechtsvorm en ook bij de inrichting daarvan. Zie daarvoor onze adviesaanpak om in drie gesprekken tot een coöperatie  of andere rechtsvorm op maat te komen.

Direct contact met een adviseur?

Deel dit artikel